Kilka rzeczy których nie wiecie o czystku

Kilka rzeczy których nie wiecie o czystku

Czystek stał się w ostatniej dekadzie bardzo popularną rośliną zielarską, ciągle przybywa osób, które regularnie stosują napar z czystka chcąc cieszyć się zdrowiem i dobrym samopoczuciem. Skąd pochodzi ta roślina, czy jest to odkrycie ostatnich lat czy może była stosowana również przed wiekami, jakie są prawdziwe właściwości naparu z czystka i skąd się wzięła popularność tego naparu – tego dowiecie się z naszego artykułu.

Najczęściej stosowany w ziołolecznictwie czystek siwy czyli Cistus incanus L. należy do rodzaju który liczy w sumie kilkanaście  gatunków, występujące naturalnie w  rejonie Morza Śródziemnomorskiego i Azji Wschodniej. Gatunki należące do rodzaju Czystek często tworzą mieszańce, przez co czasami trudno je odróżnić, występują też problemy z nazewnictwem. Wszystkie czystki  to niewielkie krzewy wytwarzające charakterystyczne kwiaty o pomiętych płatkach, od białych do ciemno różowych. Niektóre gatunki i mieszańce wykorzystywane są jako przyprawy, niektóre jako rośliny lecznicze, są też takie które hoduje się w celach ozdobnych.

Kwiaty czystka

Historia stosowania czystka

Czystek nie jest odkryciem XXI ani nawet XX wieku, była to roślina wykorzystywana od starożytności nie tylko w celach leczniczych. Wzmianki o czystku można znaleźć w wielu starych recepturach i księgach z opisami roślin leczniczych. Pierwsze wzmianki pojawiają się już w IV w p.n.e. W starożytności czystek stosowany był na Bliskim Wschodzie, w krajach Afryki Północnej i Południowej Europy. Stosowany był w dwóch postaciach:

• Żywica z czystka czyli labdanum – stosowana tradycyjnie jako lek na trudno gojące się rany i skórne infekcje a także jako kadzidło i składnik perfum (do dziś można kupić żywicę czystkową w krajach Śródziemnomorskich). Z żywicy czystkowej często wytwarzano opatrunki i maści, a także był to popularny lek działający przeciwbólowo, wykrztuśnie stosowany w przeziębieniach i chorobach układu oddechowego.
• Napar z czystka stosowano jako napój wypijany w ciągu dnia , tak jak my dzisiaj pijemy czarną herbatę, w celach leczniczych stosowany był głównie na zatrucia, jako środek regenerujący i relaksujący oraz do leczenia chorób wątroby i układu moczowego.

Suszone ziele czystka

Właściwości czystka

Czystek to roślina słynąca przede wszystkim z dużej ilości polifenoli, czyli przeciwutleniaczy. Co to są przeciwutleniacze i dlaczego są tak ważne dla naszego zdrowia? Są to związki, które usuwają (wymiatają) tzw. wolne rodniki. Wolne rodniki mają niekorzystny wpływ na nasze zdrowie ponieważ utleniając białka i lipidy przyczyniają się do rozwoju wielu chorób:

• rozwój przewlekłych stanów zapalnych, które przyczyniają się do rozwoju nowotworów, chorób serca, stawów, alergii,
• utlenianie cholesterolu LDL (tzw. złego cholesterolu), co sprzyja rozwojowi blaszek miażdżycowych czyli zwiększenia ryzyka wystąpienia miażdżycy.

Ponadto polifenole wpływają pozytywnie na układ odpornościowy, hamują również uwalnianie histaminy, dzięki czemu maja właściwości przeciwalergiczne. Czystek jest rośliną bezpieczną w stosowaniu, działającą łagodnie, podczas jego zastosowania nie zauważono jak dotąd wystąpienia skutków ubocznych.

Czystek czyli róża skalna

Jak można stosować czystek?

• Napar z czystka przygotowujemy zalewając szklanką wrzątku łyżkę suszonego ziela, pozostawiamy około 15 minut pod przykryciem najlepiej na podgrzewaczu. Po tym czasie odcedzamy. Napar można stosować codziennie (1 szklanka) jako profilaktykę chorób cywilizacyjnych i źródło przeciwutleniaczy i wzmocnienie układu odpornościowego, również alergicy mogą stosować codziennie czystek pomocniczo przy leczeniu konwencjonalnym. Można go także stosować doraźnie (3 szklanki) w czasie przeziębienia, grypy, chorób układu oddechowego a także na zatrucia i nieżyty układu pokarmowego. Napar z czystka można podawać także podawać dzieciom z dodatkiem miodu, soku z aronii lub malin.

Napar z czystka szarego

• Nalewka z czystka, przygotowujemy ją z suszonego ziela – 150 gram czystka zalewamy alkoholem o stężeniu około 60% (można przygotować ze spirytusu – 500 ml spirytusu i 315 ml wody) nalewkę można stosować w czasie sezonowych infekcji, lub profilaktycznie codziennie niewielkie dawki (łyżka 2-3 razy dziennie).
• Płyn do płukania ust przygotowuje się z suszonego czystka i mięty z dodatkiem niewielkiej ilości alkoholu. Aby przygotować płyn trzeba sporządzić ¾ szklanki naparu z czystka (z łyżki suszonego ziela) i 1/3 szklanki naparu z mięty (również z łyżki) i 1/3 naparu z łyżeczki szałwii. Trzy napary parzymy 20 minut, pod przykryciem, następnie przelewamy do jednego naczynia i dodajemy łyżeczkę spirytusu lub 3 łyżeczki wódki. Mieszamy, przechowujemy w szklanej butelce. Czystek przy dłuższym zastosowaniu wybiela zęby, działa także ściągająco.
• Labdanum można kupić podczas wyjazdu do krajów rejonu Morza Śródziemnego, można stosować zewnętrznie na skórę w leczeniu chorób skóry, a także do aromaterapii.

Źródła:

Antioxidant activity and protective effect on DNA cleavage of extracts from Cistus incanus L. and Cistus monspeliensis L., Attaguile G., Russo A., Campisi A., Savoca F., Acquaviva R., Ragusa N., Vanella A. Cell Biology and Toxicology, 2000;16(2):83-90

Ocena wybranych wyróżników jakościowych czystka (róży skalnej) Cistus incanus L. J. Newerali-Guz, M. Erdman, Newerli-Guz J. Probl Hig Epidemiol 2015, 96 (3): 693-696

Możesz przeczytać także w naszej encyklopedii ziół:

• Czystek szary

Nasze produkty:

• Czystek szary – liść czystka
• Ziołowa herbatka na kaca
• Mieszanka ziołowa la odchudzających się
• Mieszanka ziołowa oczyszczająca
• Mieszanka ziołowa dla mężczyzn