Ostrożeń warzywny – ziele magiczne czy lecznicze?
Ostrożeń warzywny – ziele magiczne czy lecznicze?
Ostrożeń warzywny nazwany również czarcim żebrem to roślina łączona niegdyś z czarami i magią. Na długo przed rozwojem współczesnego ziołolecznictwa ostrożeń był bowiem uważany za roślinę o magicznych właściwościach i „antidotum na złe uroki”. Współczesna nauka wyjaśnia sposób działania tej niezwykłej rośliny na nasz organizm. Dowiedzcie się więcej o ostrożniu warzywnym.
Ostrożeń to charakterystyczna i rzucająca się w oczy roślina, nietrudno ją rozpoznać. Występuje dość pospolicie na terenie całego kraju, głównie przy brzegach lasów i pól, preferuje gleby wilgotne, najłatwiej więc znaleźć ją w dolinach rzecznych. Roślinę rozpoznamy po pierzastych liściach z kolcami i charakterystycznych kremowych lub żółtych kwiatach. Surowcem leczniczym jest ziele ostrożnia – Herba Cirsii oleracei, które zbiera się w porze kwitnienia czyli od lipca do początku września. Ostrożeń jest także rośliną jadalną stąd nazwa warzywny, można jeść kłącze oraz młode rośliny zbierane na wiosnę.
Ostrożeń warzywny
Ostrożeń na odchudzanie i oczyszczanie
Herbata z ostrożenia działa odtruwająco, silnie oczyszcza i ułatwia wydalanie zbędnych produktów przemiany materii. Działa także moczopędnie, dzięki zwiększeniu filtracji w nerkach i zmniejszeniu resorpcji zwrotnej w procesie powstawania moczu. Polifenole zawarte ostrożniu wykazują działanie przeciwutleniające, neutralizują wolne rodniki, spowalniając procesy starzenia się komórek. Wyciągi z ostrożnia działają również w jelitach, regulują proces resorpcji w jelicie cienkim oraz wyraźnie hamują zbyt duży wzrost flory bakteryjnej co pozytywnie wpływa na procesy trawienne.
Ostrożeń na wątrobę
Wyciągi z ziela ostrożnia (napar, nalewka) działają odtruwająco, wzmagają produkcję żółci, zawarte w ostrożeniu flawonoidy i kwasy fenolowe wpływają ochronnie na komórki wątroby, chroniąc ten narząd przed marskością oraz stłuszczeniem. Ze względu na działanie żółciotwórcze i rozkurczowe ostrożeń jest polecany w chorobach związanych z niedoborami produkcji żółci a także w profilaktyce kamicy żółciowej.
Herbata z ostrożenia
Ostrożeń warzywny na bóle stawów
Działanie silnie oczyszczające a także przeciwzapalne sprawia, że napar z ostrożenia to doskonały środek wspomagający w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów a także dny moczanowej, regularne picie naparu przez co najmniej kilka tygodni wyraźnie zmniejsza bóle stawów, poprawia samopoczucie. Przez pierwszy miesiąc warto stosować większą dawkę – dwie szklanki dzienne, po miesiącu można dawkę zmniejszyć do szklanki naparu. Po trzech miesiącach należy przerwać kurację na co najmniej trzy miesiące. Można w tym czasie zażywać inne, równie skuteczne zioła, np. podagrycznik.
Ostrożeń na problemy skórne
Napar z ziela ostrożenia ze względu na działanie przeciwzapalne, bakteriobójcze i grzybobójcze polecany jest również do stosowania zewnętrznego w różnych chorobach skórnych – zmianach zapalnych, wysypkach, trądziku a nawet w oparzeniach czy odmrożeniach oraz trudno gojących się ranach. Ostrożeń zewnętrznie stosuje się w formie naparu, którym przemywa się skórę. Również napary stosuje się do płukania skóry głowy w łojotokowym zapaleniu skóry i łupieżu. Ziele ostrożenia wykazuje również właściwości grzybobójcze, dlatego polecane jest to stosowania w grzybicach skóry.
Ostrożeń w dawnych przesądach oraz medycynie ludowej
Ostrożeń dawniej postrzegany był jako roślina o uzdrawiających i magicznych właściwościach. Czarcie żebro wykorzystywane było przede wszystkim do odczyniania „złych uroków”. Wierzono, że jeśli odwar po obmyciu skóry zmienił kolor oznacza to chorobę lub „zły urok”. Rzeczywiście odwar z ostrożnia podczas przemywania skóry osoby chorej zmienia nieco konsystencję – ulega zgęstnieniu. Stąd dawne wierzenia na temat ostrożnia i jego niezwykłych właściwości. Zmiana przejrzystości i gęstości odwaru z ostrożnia obecnie uznawana jest za wskaźnik występowania zmian chorobowych na skórze.
Ostrożeń warzywny
Zastosowanie ostrożnia warzywnego
Wyciągi z ostrożnia , np. herbatki polecane są w dolegliwościach ze strony układu pokarmowego – zaburzeń trawienia, infekcji jelitowych, w zaburzeniach przyswajania substancji odżywczych. Ze względu na właściwości silnie oczyszczające ostrożeń polecany jest również w chorobach reumatycznych a także w chorobach metabolicznych innego pochodzenia, często także wyciągi stosuje się w chorobach skórnych – infekcjach, zmianach zapalnych i trądzikowych. Herbatę z ostrożnia można stosować podczas kuracji oczyszczających, odtruwających i odchudzających. Napar stosowany nieco dłużej wzmacnia odporność i działa wzmacniająco.
W ostatnich kilkunastu latach wiedza na temat właściwości wyciągów z ostrożnia znacznie zwiększyła się. W czasie licznych badań potwierdzono działanie moczopędne, oczyszczające i przeciwreumatyczne wyciągów z ostrożnia a także możliwość stosowania ostrożnia w kosmetyce, np. w pielęgnacji włosów osłabionych i wypadających. Podczas innych badań wykazano również właściwości przeciw utleniające wyciągów z ostrożnia a także stwierdzono działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne. Przeprowadzono również kilka badań na temat właściwości przeciwnowotworowych wyciągów z ostrożnia, szczególnie w leczeniu przerostu gruczołu krokowego (prostaty) i nowotworów piersi.
Jak stosować ostrożeń warzywny?
Ostrożeń jest skuteczny, przyjmowany zarówno w postaci wyciągów wodnych i alkoholowych. Można zatem z ziela ostrożna przygotować tradycyjny napar lub nalewkę. Herbata z ostrożnia to smaczny i aromatyczny napój, który przygotowuje się z łyżki suszonych ziół. Z suszonego lub świeżego ziela ostrożnia można również przygotować nalewkę: w szczelnie zamykanym słoju 100 gram surowca zalewamy 500 ml lekko podgrzanego alkoholu o stężeniu 40 do 50 %. Pozostawiamy w ciemnym miejscu na dwa tygodnie, po tym czasie odcedzamy. Nalewkę powinno zażywać się maksymalnie przez miesiąc, działa ona silnie oczyszczająco i poprawia przemianę materii.
Źródła:
- „Ostrożeń warzywny ( Cirsium oleraceum (L.) Scop.) – substancje aktywne, możliwe zastosowanie” Anna Parus, Anna Grys; Borgis – Postępy Fitoterapii 2/2011, s. 100-105
- Aktualny stan wiedzy na temat aktywności farmakologicznej roślin z rodzaju Cirsium Jolanta Nazaruk, Tomasz Brzóska; Borgis – Postępy Fitoterapii 3/2008, s. 170-175
- Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy pod redakcją Aleksandra Ożarowskiego. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Warszawa, 1982.
Nasze produkty:
Przeczytaj także w naszej encyklopedii ziół:
